整数的定义和带余除法
整数的定义和带余除法
- 整数的定义和带余除法
- 整除的定义
- 命题1
- 命题2
- 定理1
- 定理2
- 例题1
- 例题2
- 定理3
- 命题3
- 命题4
- 命题5
- Bézout's Identity(贝祖/裴蜀定理)
- 证明
- 带余除法的定义(定理4)
- 定理4
- 定理4推论1
- 定义2
- 例 2
- 例 3
- 例 4
- 练习 2
- 例 5
整数的定义和带余除法
整除的定义
设 a , b ∈ Z a, b \in \mathbb{Z} a,b∈Z , 且 b ≠ 0 b \ne 0 b=0。若存在 q ∈ Z q \in \mathbb{Z} q∈Z, 有 a = q b a = qb a=qb, 则称 b b b 是 a a a 的因数 (或约数), 或 a a a 是 b b b 的倍数, 或 b b b 能整除 a a a, 或 a a a 能被 b b b 整除, 记作 b ∣ a b \mid a b∣a。若对任意的 q ∈ Z q \in \mathbb{Z} q∈Z, 有 a ≠ q b a \ne qb a=qb, 则称 a a a 不能被 b b b 整除, 记作 b ∤ a b \nmid a b∤a。
命题1
设 a , 0 ≠ b ∈ Z a, 0 \ne b \in \mathbb{Z} a,0=b∈Z (此处假设 Z \mathbb{Z} Z 代表整数集), 则:
- b ∣ 0 b \mid 0 b∣0; 即0是任何非0整数的因数
- 1 ∣ a 1 \mid a 1∣a; 即1是任何整数的因数
- 当 a ≠ 0 a \ne 0 a=0 时, a ∣ a a \mid a a∣a. 即任何一个非0整数都是它自身的因数
命题2
设 a , 0 ≠ b , s ∈ Z a, 0 \ne b, s \in \mathbb{Z} a,0=b,s∈Z (此处假设 Z \mathbb{Z} Z 代表整数集), 则:
- 若 b ∣ a b \mid a b∣a, 则 b ∣ a s b \mid as b∣as;
- b ∣ a b \mid a b∣a 当且仅当 − b ∣ a -b \mid a −b∣a (即 a a a 的因数总是成对出现);
- b ∣ a b \mid a b∣a 当且仅当 b ∣ ∣ a ∣ b \mid |a| b∣∣a∣. (即 a a a 与 ∣ a ∣ |a| ∣a∣ 的所有因数相同)
定理1
设 a , 0 ≠ b , 0 ≠ c ∈ Z a, 0\ne b, 0 \ne c \in \mathbb{Z} a,0=b,0=c∈Z,则若 b ∣ a , c ∣ b b\mid a,c\mid b b∣a,c∣b,则 c ∣ a c\mid a c∣a。 (整除的传递性)
定理2
设 a , b ∈ Z a, b \in \mathbb{Z} a,b∈Z 都是 m m m 的倍数, 则 a ± b a \pm b a±b 也都是 m m m 的倍数.
也就是说 m ∣ a , m ∣ b ⇒ m ∣ ( k a + c b ) m\mid a, m\mid b \Rightarrow m \mid (ka + cb) m∣a,m∣b⇒m∣(ka+cb)
例题1
已知 x , y ∈ Z x,y\in \mathbb{Z} x,y∈Z,若 5 ∣ ( x − y ) 5\mid (x-y) 5∣(x−y),证明 5 ∣ ( 3 x + 2 y ) 5 \mid (3x + 2y) 5∣(3x+2y)。
- 3 x + 2 y = 3 ( x − y ) + 5 y , 且 5 ∣ 5 y , 5 ∣ 3 ( x − y ) ⇒ 5 ∣ ( 3 x + 2 y ) 3x+2y=3(x-y)+5y, 且5\mid 5y,5\mid 3(x-y) \Rightarrow 5 \mid(3x+2y) 3x+2y=3(x−y)+5y,且5∣5y,5∣3(x−y)⇒5∣(3x+2y), 证毕。
例题2
已知 x , y ∈ Z x,y\in \mathbb{Z} x,y∈Z,若 5 ∣ ( x − y ) 5\mid (x-y) 5∣(x−y),证明 5 ∣ ( 6 x − 11 y ) 5 \mid (6x - 11y) 5∣(6x−11y)。
- 6 x − 11 y = 6 ( x − y ) − 5 y , 且 5 ∣ 5 y , 5 ∣ 6 ( x − y ) ⇒ 5 ∣ ( 6 x − 11 y ) 6x-11y=6(x-y)-5y, 且5\mid 5y,5\mid 6(x-y) \Rightarrow 5 \mid(6x-11y) 6x−11y=6(x−y)−5y,且5∣5y,5∣6(x−y)⇒5∣(6x−11y), 证毕。
定理3
设 a 1 , a 2 , … , a n ∈ Z a_1, a_2, \dots, a_n \in \mathbb{Z} a1,a2,…,an∈Z 都是 m m m 的倍数, q 1 , q 2 , … , q n ∈ Z q_1, q_2, \dots, q_n \in \mathbb{Z} q1,q2,…,qn∈Z, 则 q 1 a 1 + q 2 a 2 + ⋯ + q n a n q_1 a_1 + q_2 a_2 + \dots + q_n a_n q1a1+q2a2+⋯+qnan 也是 m m m 的倍数。
这个定理是定理2的一个扩展,用数学语言表示为
若 m ∣ a i ( i = 1 , 2 , … , n ) , q i ∈ Z , m\mid a_{i}(i=1,2,\dots,n), q_{i}\in\mathbb{Z}, m∣ai(i=1,2,…,n),qi∈Z,则 m ∣ ( q 1 a 1 + q 2 a 2 + ⋯ + q n a n ) m\mid (q_{1}a_{1}+q_{2}a_{2}+\dots+q_{n}a_{n}) m∣(q1a1+q2a2+⋯+qnan)。
命题3
- 若 c ∣ a , c ∤ b c \mid a, c \nmid b c∣a,c∤b, 则 c ∤ ( a ± b ) c \nmid (a \pm b) c∤(a±b);
- 若 b ∣ a , c ≠ 0 b \mid a, c \ne 0 b∣a,c=0, 则 b c ∣ a c bc \mid ac bc∣ac; 反之, 若 b c ∣ a c bc \mid ac bc∣ac, 则 b ∣ a b \mid a b∣a;
- 若 b ∣ a , c ∣ d b \mid a, c \mid d b∣a,c∣d, 则 b c ∣ a d bc \mid ad bc∣ad;
- 若 a = b + c , d ∣ a , d ∣ b a = b+c, d \mid a, d \mid b a=b+c,d∣a,d∣b, 则 d ∣ c d \mid c d∣c。
来证一下 3 3 3和 4 4 4
- 3 3 3的证明: b ∣ a , ∃ p ∈ Z , s t . a = b p , c ∣ d , ∃ q ∈ Z , s t . d = c q ⇒ a d = ( p q ) ( b c ) b\mid a,\exist p \in \mathbb{Z}, st. a=bp, c\mid d, \exist q \in \mathbb{Z}, st. d=cq\Rightarrow ad=(pq)(bc) b∣a,∃p∈Z,st.a=bp,c∣d,∃q∈Z,st.d=cq⇒ad=(pq)(bc),由整数的定义得证。
- 4 4 4的证明: d ∣ a , ∃ p ∈ Z , s t . a = d p , 同理 b = d q ⇒ d p = d q + c ⇒ c = d ( p − q ) d\mid a, \exist p \in \mathbb{Z}, st.a=dp, 同理b=dq \Rightarrow dp=dq+c \Rightarrow c=d(p-q) d∣a,∃p∈Z,st.a=dp,同理b=dq⇒dp=dq+c⇒c=d(p−q)得证。
命题4
- 若 n n n 是正整数, a ≠ b a \ne b a=b, 则 a − b ∣ a n − b n a-b \mid a^n - b^n a−b∣an−bn;
- 若 n n n 是正奇数, a ≠ − b a \ne -b a=−b, 则 a + b ∣ a n + b n a+b \mid a^n + b^n a+b∣an+bn;
- 若 n n n 是正偶数, a ≠ − b a \ne -b a=−b, 则 a + b ∣ a n − b n a+b \mid a^n - b^n a+b∣an−bn.
这里可以利用因式分解
a n − b n = ( a − b ) ( a n − 1 + a n − 2 b + a n − 3 b 2 + ⋯ + a b n − 2 ) a^{n} - b^{n} = (a-b)(a^{n-1} + a^{n-2}b+a^{n-3}b^{2}+\dots+ab^{n-2}) an−bn=(a−b)(an−1+an−2b+an−3b2+⋯+abn−2)那么 1 1 1显然是成立的
当 n n n是正奇数的时候,有 a n + b n = ( a + b ) ( a n − 1 − a n − 2 b + a n − 3 b 2 − ⋯ − a b n − 2 + b n − 1 ) a^{n}+b^{n}=(a + b)(a^{n-1}-a^{n-2}b+a^{n-3}b^{2}-\dots-ab^{n-2}+b^{n-1}) an+bn=(a+b)(an−1−an−2b+an−3b2−⋯−abn−2+bn−1) 那么 2 2 2也显然成立
当 n n n是正偶数的时候,有 a n − b n = ( a + b ) ( a n − 1 − a n − 2 b + a n − 3 b 2 − ⋯ + a b n − 2 − b n − 1 ) a^{n}-b^{n}=(a+b)(a^{n-1}-a^{n-2}b+a^{n-3}b^{2}-\dots+ab^{n-2}-b^{n-1}) an−bn=(a+b)(an−1−an−2b+an−3b2−⋯+abn−2−bn−1) 那么 3 3 3也显然成立
命题5
- 若 c ∣ a b c \mid ab c∣ab, 且 ( b , c ) = 1 (b, c) = 1 (b,c)=1 (此处 ( b , c ) (b, c) (b,c) 表示 b b b 和 c c c 的最大公约数), 则 c ∣ a c \mid a c∣a;
- 若 b ∣ a , c ∣ a b \mid a, c \mid a b∣a,c∣a, 且 ( b , c ) = 1 (b, c) = 1 (b,c)=1 (此处 ( b , c ) (b, c) (b,c) 表示 b b b 和 c c c 的最大公约数), 则 b c ∣ a bc \mid a bc∣a;
- 若 b ∣ a , c ∣ a b \mid a, c \mid a b∣a,c∣a, 则 [ b , c ] ∣ a [b, c] \mid a [b,c]∣a (此处 [ b , c ] [b, c] [b,c] 表示 b b b 和 c c c 的最小公倍数).
Bézout’s Identity(贝祖/裴蜀定理)
对于两个不全为0的整数 a a a和 b b b,存在一对整数 x x x和 y y y,使得 a x + b y = g c d ( a , b ) ax+by=gcd(a, b) ax+by=gcd(a,b),简单来说就是,若 g c d ( a , b ) = d gcd(a, b)=d gcd(a,b)=d,则
∃ x , y ∈ Z , \exist x, y \in \mathbb{Z}, ∃x,y∈Z,有 d = a x + b y d=ax+by d=ax+by。这里我们先不做证明,等到后面再证,这里先直接拿来用即可,求解 x , y x, y x,y需要用到扩展欧几里得算法。
贝祖定理告诉我们,两个整数 a a a 和 b b b 的最大公约数,总可以表示成 a a a 和 b b b 的某个整数倍的组合(即线性组合)。而且,能够写成 a x + b y ax+by ax+by 这种形式的最小正整数,恰好就是 a a a 和 b b b 的最大公约数。
还有一个需要用到的小结论是 b c = g c d ( b , c ) l c m ( b , c ) bc=gcd(b,c)lcm(b,c) bc=gcd(b,c)lcm(b,c)即两个数的乘积等于这两个数的最大公约数乘以最小公倍数。
证明
-
1 1 1的证明: c ∣ a b ⇒ ∃ q ∈ Z , 使得 a b = c q . 又因为 ( b , c ) = 1 ⇒ ∃ s , t ∈ Z 使得 b s + c t = 1 ( 贝祖定理 ) ⇒ c\mid ab \Rightarrow \exist q \in \mathbb{Z}, 使得ab=cq. 又因为(b, c)=1 \Rightarrow \exist s, t \in \mathbb{Z}使得bs+ct=1(贝祖定理) \Rightarrow c∣ab⇒∃q∈Z,使得ab=cq.又因为(b,c)=1⇒∃s,t∈Z使得bs+ct=1(贝祖定理)⇒
-
a ( b s + c t ) = a = ( a b ) s + c a t = c q s + c a t = c ( q s + a t ) a(bs+ct)=a=(ab)s+cat=cqs+cat=c(qs+at) a(bs+ct)=a=(ab)s+cat=cqs+cat=c(qs+at)即 a = c ( q s + a t ) a=c(qs+at) a=c(qs+at)从而可以得到 c ∣ a c\mid a c∣a 证毕。
-
2 2 2的证明: b ∣ a ⇒ ∃ p ∈ Z , 使得 a = b p . b\mid a \Rightarrow \exist p \in \mathbb{Z}, 使得a=bp. b∣a⇒∃p∈Z,使得a=bp.
-
c ∣ a ⇒ ∃ q ∈ Z , 使得 a = c q . c\mid a \Rightarrow \exist q \in \mathbb{Z}, 使得a=cq. c∣a⇒∃q∈Z,使得a=cq.
-
( b , c ) = 1 ⇒ ∃ s , t ∈ Z 使得 b s + c t = 1 ( 贝祖定理 ) (b, c)=1 \Rightarrow \exist s, t \in \mathbb{Z}使得bs+ct=1(贝祖定理) (b,c)=1⇒∃s,t∈Z使得bs+ct=1(贝祖定理)
-
等式两边同时乘以 a a a然后将 a = b p , a = c q a=bp,a=cq a=bp,a=cq带入化简得
-
a ( b s + c t ) = a b s + a c t = c q b s + b p c t = b c ( q s + p t ) = a a(bs+ct)=abs+act=cqbs+bpct=bc(qs+pt)=a a(bs+ct)=abs+act=cqbs+bpct=bc(qs+pt)=a从而可以推出 b c ∣ a bc\mid a bc∣a 证毕。
-
3 3 3的证明: 不妨设 m = [ b , c ] = l c m ( b , c ) m=[b, c]=lcm(b,c) m=[b,c]=lcm(b,c) 分类讨论
-
当 a = 0 a=0 a=0时,则 b ∣ a , c ∣ a , [ b , c ] ∣ a b|a,c|a, [b, c] | a b∣a,c∣a,[b,c]∣a都成立 (由命题1可得到)
-
当 a ≠ 0 a\ne 0 a=0时, b ∣ a ⇒ ∃ p ∈ Z , 使得 a = b p . ⇒ b = a p b\mid a \Rightarrow \exist p \in \mathbb{Z}, 使得a=bp. \Rightarrow b=\frac{a}{p} b∣a⇒∃p∈Z,使得a=bp.⇒b=pa
-
c ∣ a ⇒ ∃ q ∈ Z , 使得 a = c q . ⇒ c = a q c\mid a \Rightarrow \exist q \in \mathbb{Z}, 使得a=cq. \Rightarrow c=\frac{a}{q} c∣a⇒∃q∈Z,使得a=cq.⇒c=qa
-
a ≠ 0 ⇒ p ≠ 0 , q ≠ 0 a\ne 0 \Rightarrow p\ne 0, q\ne 0 a=0⇒p=0,q=0由 m = [ b , c ] = b c ( b , c ) = a p a q b s + c t m=[b,c]=\frac{bc}{(b,c)}=\frac{\frac{a}{p}\frac{a}{q}}{bs+ct} m=[b,c]=(b,c)bc=bs+ctpaqa
-
从而 m ( p q ) ( b s + c t ) = a 2 m(pq)(bs+ct)=a^{2} m(pq)(bs+ct)=a2
-
m ( p q b s + p q c t ) = m ( a q s + a p t ) = m a ( q s + p t ) = a 2 m(pqbs+pqct)=m(aqs+apt)=ma(qs+pt)=a^{2} m(pqbs+pqct)=m(aqs+apt)=ma(qs+pt)=a2而 a ≠ 0 a\ne 0 a=0可以约去
-
所以 m ( q s + p t ) = a m(qs+pt)=a m(qs+pt)=a 所以 [ b , c ] ∣ a [b, c] \mid a [b,c]∣a 证毕。
不难看出 2 2 2是 3 3 3的特殊情况,当 g c d ( b , c ) = 1 gcd(b,c)=1 gcd(b,c)=1时,它俩的最小公倍数就是 b c bc bc。
带余除法的定义(定理4)
定理4
设 a , b ∈ Z a, b \in \mathbb{Z} a,b∈Z且 b > 0 b>0 b>0,则存唯一的两个整数 q q q和 r r r,使得 a = b q + r a=bq+r a=bq+r,其中 0 ≤ r < b 0\le r<b 0≤r<b. (带余除法) 或者说 a m o d b = r a \ mod \ b =r a mod b=r
这个定理是说 a a a除以 b b b的余数是 r r r.
定理4推论1
设 a , b ∈ Z a, b \in \mathbb{Z} a,b∈Z且 b ≠ 0 b\ne0 b=0,则存在唯一一对整数 q q q和 r r r,使得 a = b q + r a=bq+r a=bq+r,其中 0 ≤ r < ∣ b ∣ 0\le r < \left| b \right| 0≤r<∣b∣
这个和定理4不一样的地方在于 b b b的范围 证明很容易:
- 当 b > 0 b>0 b>0时,由定理4,存在唯一的一对整数 q , r q, r q,r ,有 a = b q + r a=bq+r a=bq+r且 0 ≤ r < b = ∣ b ∣ 0\le r < b = \left| b \right| 0≤r<b=∣b∣
- 当 b < 0 b<0 b<0时,则 − b > 0 -b>0 −b>0,由定理4,存在唯一的一对整数 q , r q,r q,r,有 a = ( − b ) q + r = b ( − q ) + r a = (-b)q + r=b(-q)+r a=(−b)q+r=b(−q)+r,且 0 ≤ r < − b = ∣ b ∣ 0\le r < -b = \left| b \right| 0≤r<−b=∣b∣
定义2
在定理4中, q q q叫做 a a a被 b b b除的不完全商, r r r叫做a被b除的**余数 **
例 2
求下列给定的 a a a被 b = 15 b=15 b=15除所得的不完全商和余数
( 1 ) a = 255 ; ( 2 ) a = 417 ; ( 3 ) a = − 81 (1)\ a=255; \ \ \ \ \ (2)\ a=417;\ \ \ \ (3)\ a=-81 (1) a=255; (2) a=417; (3) a=−81
- 255 = 15 × 17 + 0 255 = 15 \times 17 + 0 255=15×17+0所以不完全商 q = 17 q=17 q=17,余数 r = 0 r=0 r=0
- 417 = 15 × 27 + 12 417 = 15 \times 27 + 12 417=15×27+12所以不完全商 q = 27 q=27 q=27,余数 r = 12 r=12 r=12
- − 81 = 15 × ( − 6 ) + 9 -81 = 15 \times (-6) + 9 −81=15×(−6)+9所以不完全商 q = − 6 q=-6 q=−6,余数 r = 9 r=9 r=9
例 3
利用带余除法证明:
(1) 任何两个连续整数中必定有一个是偶数;
(2) 任何三个连续整数中必定有一个是 3 3 3的倍数;
(3) 任何四个连续整数中必定有一个是 4 4 4的倍数;
(4) 一般地,任何 n n n个连续整数中必定有一个是 n n n的倍数;
- 第一题,两个连续的整数被 2 2 2整除,得到的余数 r r r只可能是 0 , 1 0, 1 0,1或者 1 , 0 1, 0 1,0由此可知两个数中有一个被 2 2 2整除的余数是0,故得证,其余三个题是类似的,必定有一个数的余数是 0 0 0。
例 4
证明 3 ∣ n ( n + 1 ) ( 2 n + 1 ) 3\mid n(n+1)(2n+1) 3∣n(n+1)(2n+1),其中 n n n是任意整数
- 证明:
- 因为 n n n是整数,所以 n n n被 3 3 3除的余数只有三种情况 r = 0 , 1 , 2 r = 0, 1, 2 r=0,1,2
- r = 0 , n = 3 k r=0, n=3k r=0,n=3k,带入得显然可以被 3 3 3整除
- r = 1 , n = 3 k + 1 r=1, n=3k+1 r=1,n=3k+1同理带入可证
- r = 2 , n = 3 k + 2 r=2, n = 3k+2 r=2,n=3k+2 同理
练习 2
试证:对于任意整数 n n n必有:
(1) 6 ∣ n ( n + 1 ) ( n + 2 ) 6\mid n(n+1)(n+2) 6∣n(n+1)(n+2)
(2) 12 ∣ n ( n + 1 ) ( n + 2 ) ( n + 3 ) 12 \mid n(n+1)(n+2)(n+3) 12∣n(n+1)(n+2)(n+3)
(3) 30 ∣ ( n 5 − n ) 30 \mid (n^{5}-n) 30∣(n5−n)
-
对于(1),有连续的两个整数和三个整数出现,说明其中必定有一个数可以被 2 2 2整除,也必定有一个数能够
被 3 3 3整除。 所以乘起来一定可以被 6 6 6整除,当然这是通俗的语言。
数学语言 2 ∣ n ( n + 1 ) ( n + 2 ) , 3 ∣ n ( n + 1 ) ( n + 2 ) , 由命题 5 可以知道 g c d ( 2 , 3 ) = 1 , 所以 6 ∣ n ( n + 1 ) ( n + 2 ) 2\mid n(n+1)(n+2), 3\mid n(n+1)(n+2), 由命题5可以知道gcd(2, 3)=1, 所以6\mid n(n+1)(n+2) 2∣n(n+1)(n+2),3∣n(n+1)(n+2),由命题5可以知道gcd(2,3)=1,所以6∣n(n+1)(n+2)
-
对于(2)也是同理的 ,只不过用的是命题 5 5 5的 3 3 3 ( g c d ( 3 , 4 ) = 1 gcd(3, 4)=1 gcd(3,4)=1)
-
对于(3),首先想到的肯定是因式分解
-
n 5 − n = n ( n 4 − 1 ) = n ( n 2 − 1 ) ( n 2 + 1 ) = ( n − 1 ) n ( n + 1 ) ( n 2 + 1 ) n^{5}-n = n(n^{4}-1)=n(n^{2}-1)(n^{2}+1)=(n-1)n(n+1)(n^{2}+1) n5−n=n(n4−1)=n(n2−1)(n2+1)=(n−1)n(n+1)(n2+1)
-
然后我们用第一问的结果,由于 6 ∣ ( n − 1 ) n ( n + 1 ) 6\mid (n-1)n(n+1) 6∣(n−1)n(n+1), 然后我们只需要证明 5 ∣ ( n 5 − n ) 5 \mid (n^{5}-n) 5∣(n5−n)即可
-
这个也好证,我们只需要把 n 2 + 1 n^{2}+1 n2+1拆成 ( n + 2 ) ( n + 3 ) − 5 ( n + 1 ) (n+2)(n+3)-5(n+1) (n+2)(n+3)−5(n+1)即可 这样式子就变成了
-
( n − 1 ) n ( n + 1 ) ( n + 2 ) ( n + 3 ) − 5 ( n − 1 ) n ( n + 1 ) ( n + 1 ) (n-1)n(n+1)(n+2)(n+3)-5(n-1)n(n+1)(n+1) (n−1)n(n+1)(n+2)(n+3)−5(n−1)n(n+1)(n+1)前面那部分是连续 5 5 5个数,一定可以被 5 5 5整除,后面那个就不用多说了,也是一定可以被 5 5 5整除的 于是我们就证完了
例 5
求所有的整数 n n n,使得 n − 1 ∣ n 2 + 3 n + 2 n-1 \mid n^{2}+3n+2 n−1∣n2+3n+2.
反过来思考,如果存在这样的 n n n,那么 n 2 + 3 n + 2 n − 1 \frac{n^{2}+3n+2}{n-1} n−1n2+3n+2应该是一个整数
我们令 t = n − 1 t=n-1 t=n−1带入化简得到 n 2 + 3 n + 2 n − 1 = t + 5 + 6 t \frac{n^{2}+3n+2}{n-1}=t+5+\frac{6}{t} n−1n2+3n+2=t+5+t6 t也是整数,所以得到 6 t \frac{6}{t} t6也是整数
所以 t = ± 1 , ± 2 , ± 3 , ± 6 t = \pm1,\pm2,\pm3, \pm6 t=±1,±2,±3,±6 也即 n − 1 = ± 1 , ± 2 , ± 3 n-1 = \pm1, \pm2, \pm3 n−1=±1,±2,±3 所以 n = 0 , − 1 , − 2 , − 5 , 2 , 3 , 4 , 7 n = 0, -1, -2, -5, 2, 3, 4, 7 n=0,−1,−2,−5,2,3,4,7 这就是所要求的 n n n。